“Tussen nu en 2030 moeten we van zo’n 5% secundaire
materialen in de bouwketen naar 50%:
een vertienvoudiging”
Sloopprojecten circulair aanbesteden
In Nederland wordt bijna 95% van alle bij de sloop vrijkomende materialen gerecycled. Het vrijkomende steenachtige materiaal bijvoorbeeld, wordt gebroken en vnl. als fundering voor wegen en gebouwen gebruikt. Dit betekent dat de bouw momenteel nog grotendeels gekenmerkt wordt door een lineaire structuur. We moeten versnellen naar een circulaire bouwsector waarin vrijkomende materialen als grondstof dienen voor nieuwe producten. Beton wordt weer beton, hout weer hout, glas weer glas, etc. De keten moet gesloten worden!
De inzet bij circulair slopen is de verkregen grondstoffen en materialen zo hoogwaardig mogelijk terug te brengen in de keten van de bouw. Een deel van dit materiaal is direct herbruikbaar in dezelfde functie en een deel wordt verwerkt tot circulaire grondstoffen. Dit alles binnen een zo kort mogelijke afstand van de slooplocatie om transport (en dus CO2-uitstoot) te beperken.
Om circulair slopen te garanderen dienen in de aanbesteding de doelstellingen ten aanzien van (her)gebruik van vrijkomende materialen te worden benoemd. Door het toepassen van een eis in het bestek of een uitdagende EMVI moeten inschrijvers zoveel mogelijk uitgedaagd worden om circulair te denken en te handelen.
Lees verder in de inschrijvingsleidraad hoe dit in een bestek wordt verwoord en bij verificatie de naleving in de praktijk.
Inschrijvingsleidraad
Een circulaire economie is gericht op het optimaal inzetten en hergebruiken van grondstoffen in de verschillende schakels van de productieketen: van de winning van grondstoffen tot consumptie. Grondstoffen dreigen schaars te worden door een groeiende bevolking en toenemende welvaart in de wereld. Hierdoor wordt het steeds belangrijker om de beschikbare grondstoffen zo efficiënt mogelijk te gebruiken.
De opdrachtgever wil het project op een circulaire wijze laten slopen, waarbij de sloopaannemer de verplichting aangaat om zoveel mogelijk vrijkomende materialen hoogwaardig te hergebruiken, te sorteren en te recyclen.
Circulair slopen is een proces waarbij alle betrokken partijen op zoek gaan om zo verantwoord mogelijk om te gaan met de vrijkomende sloopmaterialen. In het sloopbestek en het sloop- en scheidingsplan van de sloopaannemer wordt de wijze van selectieve sloop en afvoer van de sloopmaterialen vastgelegd.
Viertrapsraket
Circulair slopen kent conform de aanpak van de circulaire economie een viertrapsraket. In afnemende volgorde van duurzaamheid:
- Verlengen levensduur van materialen: de levensduur van het materiaal in het project wordt verlengd door reparatie, flexibel bouwen etc. Dit vraagt dat bij het ontwerp van het gebouw of object hier al rekening mee gehouden wordt.
- Elementen demonteren en opnieuw gebruiken. Als dat mogelijk is, dan wordt het gebouw of object en de elementen gedemonteerd en worden de elementen elders opnieuw gebuikt. Ook dit vraagt al bij het ontwerpen dat er demontabel wordt gebouwd.
- Het materiaal recyclen in een nieuw product: het project wordt selectief gesloopt en het vrijgekomen materiaal wordt gebroken en gerecycled in nieuwe producten.
- Het materiaal downgraden: bijvoorbeeld het betonpuin (vaak gemengd met ander steenachtig bouw- en sloop afval) wordt gerecycled als funderingsmateriaal (menggranulaat) voor bijvoorbeeld wegen.
Meer circulariteit
In het project worden de inschrijvers middels een EMVI / BPKV gestimuleerd om tot een nog duurzamere invulling te komen. Voor dit onderdeel zijn richtlijnen en kaders gegeven die door inschrijver geconcretiseerd dienen te worden voor dit werk.
De sloopaannemer dient voor het project het volgende aan te geven:
- Stoffeninventarisatie conform BRL SVMS-007:
Gevraagd: de sloopaannemer verstrekt een overzicht van de te scheiden materialen en producten op basis van de stoffeninventarisatie conform de BRL SVMS-007. Tevens geeft de aannemer aan hoe deze verwerkt en/of voor hergebruik worden aangeboden door middel van een scheidingsplan overeenkomstig par. 4.3.5 lid 8 van de BRL SVMS-007 en een stoffenverantwoording overeenkomstig par. 4.3.2 van de BRL SVMS-007.
De aannemer dient expliciet in de stoffeninventarisatie te vermelden aan welke recyclers/verwerkers de vrijkomende materialen aangeboden worden. - Circulariteit van materialen:
Gevraagd: van de geselecteerde materiaalstromen in het project dient een zo groot mogelijk percentage van de verkregen materialen van het werk opnieuw ingezet te worden als materiaal voor het produceren van nieuwe producten. Geef specifiek en alleen voor de geselecteerde deelstromen het niveau van circulariteit, uitgedrukt in een percentage van de totale deelstroom uit het werk, aan.
Maak deze uitkomst toetsbaar voor de gemeente
De opdrachtnemer dient hiervoor afspraken te maken met de afnemer voor het kunnen volgen of traceren van de grondstoffen tot het moment dat deze weer wordt ingezet voor het produceren van beton. Dit kan door het gepaard laten gaan van alle vrijgekomen materialen met project gemarkeerde afleveringsbonnen op basis waarvan de grondstofstromen traceerbaar zijn.
De waardering is hoger in het geval er meer materiaal circulair wordt behandeld (gewichtspercentage), oftewel er komt meer van de vrijkomende materialen terug in nieuw materialen.
Meer weten over circulair slopen en EMVI? Vul het formulier in:
Fout: Contact formulier niet gevonden.
Circulariteit in de praktijk
BouwCirculair zet voor de verificatie van projecten omtrent duurzaamheid de expertise in van de Certificeringsinstelling SKG-IKOB. Deze organisatie zal de eisen voor Circulair slopen zoals openomen en overeengekomen in de projectovereenkomst van de aannemer met de opdrachtgever verifiëren.
De verificatie bestaat uit een audit bij de aannemer en een inspectie op het werk.
Alle tekortkomingen zowel bij de audit als bij de inspectie worden gerapporteerd aan de opdrachtgever en de aannemer. Indien de opdrachtgever dit noodzakelijk vindt kunnen er extra inspecties uitgevoerd worden.
Na afronding van het project zal BouwCirculair een rapportage van SKG-IKOB overleggen waarin is opgenomen of en in welke mate daadwerkelijk uitvoering is gegeven door de aannemer aan de eisen voor Circulair slopen.