Koudwatervrees wegnemen na invoering Warm Mix Asfalt

Is de toepassing van Warm Mix Asfalt inmiddels business as usual? We vroegen het aan expert Marc van der Weide, die koudwatervrees bij opdrachtgevers wil wegnemen. “Bij Warm Mix Asfalt hoef je de extremen niet op te zoeken.”

 

Tekst: Ysbrand Visser

 

De invoering van Warm Mix Asfalt (WMA) als standaard toepassing is een afspraak om als asfaltbranche trots op te zijn, begint Marc van der Weide, manager Advies Onderzoek en Ontwikkeling bij Schagen Infra. “Het is het een érg concurrerende markt”, aldus Van der Weide, “en dan zegt deze stap, om een aanzienlijke CO2-besparing te bereiken, wel iets over hoe we begaan zijn met de duurzaamheidsdoelstellingen. Heel lastig was het niet om de productie- en verwerkingstemperatuur te verlagen, want op temperatuur valt niet meer zoveel te concurreren.”

Bovendien is er al veel ervaring met de verschillende technieken opgedaan. Zeker vijftien jaar geleden pakten proeven met vergelijkbaar lage-temperatuurasfalt al positief uit. Van der Weide: “Zo deden wij in de gemeente Zwolle meerdere proeven en daarbij was er geen verschil zichtbaar met Hot Mix Asfalt (HMA; red.). WMA was echter altijd relatief duur door de benodigde toevoegingen in het mengsel. Door de gestegen energieprijzen is dat niet meer zo’n probleem en we willen natuurlijk ook minder fossiele brandstoffen toepassen.”

 

Compromis
Het invoeren van WMA als standaard in de branche bleek uiteindelijk toch niet eenvoudig. Van der Weide: “Over het compromis is lang gesoebat. Onafhankelijke deskundigen beoordelen nu per asfaltcentrale het aanleggen van een acceptatievak in een actueel project. Vanaf het productieproces tot en met de verwerking en eindcontroles. Bovendien voert iedere zichzelf respecterende aannemer ook zelf technische controles uit. Wat dat betreft, kunnen wij stellen dat WMA gelijkwaardig is aan HMA.”

In een acceptatievak moet minimaal 400 ton WMA worden verwerkt. Als het specifieke mengsel met alle noodzakelijke eigenschappen uiteindelijk voldoet en wordt geaccepteerd, volgt publicatie op de website van CROW. “Voor opdrachtgevers genereert dat het vertrouwen voor een bepaald asfaltmengsel van die specifieke asfaltcentrale, met een vastgestelde WMA-techniek beschreven in de CROW Richtlijn Warm Mix Asfalt. Dan voldoet dat mengsel aan de gestelde eisen volgens de geharmoniseerde Europese asfaltnormen en is dan technisch altijd toegestaan”, aldus Van der Weide.

Voor de productie van WMA bestaan verschillende technieken met elk hun eigen monitoring. Zo is er volgens Van der Weide sprake van de directe-schuimmethode, de LEAB-methode, de oppervlaktespanning-verlagende methode en de viscositeits-verlagende methode. Ook kun je die technieken combineren. Bij de Menginstallatie Overijssel (MIO; onderdeel van Schagen Infra) wordt gewerkt met de oppervlaktespanning-verlagende techniek. Dat zorgt ervoor dat het materiaal makkelijker te verwerken is, ook bij lage temperaturen. Van der Weide: “Bij deze methode is het verdichtingsvenster en de daarmee benodigde tijd zeker niet minder. Dit wordt verplaatst van 150-100°C bij HMA naar 120-60°C bij WMA, waarna het aangebrachte asfalt door een faseverschuiving zijn ‘normale’ eigenschappen verkrijgt.” Alle WMA-technieken staan beschreven in de CROW Richtlijn Warm Mix Asfalt en kunnen in de toekomst nog worden uitgebreid.

Vorig jaar is deze eigen centrale in Hasselt aangepast voor de WMA-productie. Geen eenvoudige klus, stelt Van der Weide. “Uit het mineraal aggregaat verdampt vocht, dat samen met andere emissies via een filterinstallatie door de schoorsteen gaat. Doordat de temperatuur van de luchtstroom in die filterinstallatie nu lager is geworden, krijg je meer kans op condensatie. En door de combinatie van condensatievocht en stof kan dan het doekenfilter verstoppen. Dat kan je de hele asfaltinstallatie kosten. Met een kleine steunbrander in de luchtleiding wordt nu de temperatuur boven de 110 graden gehouden en de condensatie beperkt.”

 

Warm Mix Asfalt wordt besproken in de asfaltketens.
Kijk in de agenda wanneer deze in jouw regio wordt gehouden.
Meld je aan!

 

Koudwatervrees

Het vertrouwen winnen van opdrachtgevers is nu de hoogstnoodzakelijke stap voor het toepassen van WMA. Is er nog koudwatervrees bij de opdrachtgevers? “Dat is absoluut een ding”, vervolgt Van der Weide. ‘’De twijfel zit ’m vooral in het aspect kwaliteit, zoals de verdichtbaarheid, en daarmee de levensduur. Het product WMA kan echter zelfs een langere levensduur hebben. Sommige mengsels kennen een hoog gerecycled aandeel, dat je zeer beperkt mag opwarmen, anders verbrand je het bitumen daarin of veroudert het te snel. Maar bij WMA hoef je de extremen niet op te zoeken, waardoor het oude en ook nieuwe bitumen veel minder veroudert en kwalitatief gezien veel beter wordt. De angst is echter – geheel onterecht – dat die kwaliteit op de lange duur beperkt blijkt. Dit biedt zelfs extra potentie voor toekomstige recycling.”

Vertrouwen winnen is ook lastig, doordat er gauw driehonderd asfaltmengsels per asfaltinstallatie zijn te verkrijgen. Het mag wel een onsje minder, stelt Van der Weide. “Iedere opdrachtgever wilde ooit een ander asfaltmengsel, maar we moeten ook naar onszelf kijken. Elke fabrikant probeerde zichzelf te profileren met een eigen mooi product. Dat gebeurde echter in een tijd dat duurzaamheid minder belangrijk was. Op die manier heb je voor elke leverantie net weer een ander asfaltmengsel nodig en moet je vooraf eerst de installatie leeg draaien. Dat kost je veel warmte en dus energie. Daarom roep ik de asfaltbranche op om toe te werken naar ongeveer vijftig verschillende soorten asfalt. Afhankelijk van je starts en stops kun je dan jaarlijks tussen de 1 à 4 procent aan energie besparen. Daarmee kunnen we echt heel Nederland asfalteren.”

Dat laatste vereist ten slotte nog wel extra aandacht bij de verwerking. Van der Weide: ‘’Produceer voortaan áltijd WMA, tenzij het een asfaltmengsel betreft waarbij dat niet mogelijk is. Verder geldt binnen Schagen Infra altijd de regel ‘We werken veilig of we werken niet’. WMA is veiliger dan HMA, want bij een lagere temperatuur nemen de emissies af, zowel in de installatie als buiten, rond de asfaltmachine. Bij een lagere temperatuur is het asfalt echter stugger en dat vergroot de lichamelijke belasting voor asfaltploegen. Die zijn daar best kritisch over en terecht! We bekijken daarom of we de verwerkbaarheid kunnen verbeteren. Tegelijkertijd adviseren we opdrachtgevers om beter na te denken over het ontwerp, zodat we het asfalt zoveel mogelijk machinaal kunnen verwerken. Uiteindelijk is het heel mooi dat we met elkaar deze beslissing hebben genomen om te verduurzamen.”

 

Bij Schagen Infra beslaat de asfaltproductie inmiddels tussen de 90 en 95 procent WMA. Het bedrijf neemt in 2027 samen met KWS Infra en NTP in Staphorst een nieuwe asfaltcentrale in bedrijf.

Meer info over Warm Mix Asfalt op de speciale kennispagina